Johannes 8 en de geboorte van Jezus

Hier volgen enkele opmerkingen over het merkwaardige verslag van de geboorte van Jezus, dat een zorgvuldige studie van de evangeliën onthult:

In Johannes 8:31 is er een debat tussen Jezus en de Joden over hun afstamming van Abraham, die als hun vader wordt gekarakteriseerd. In vers 39 trekt Jezus de legitimiteit van hun geboorte uit Abraham in twijfel en in de verzen 41-44 begint hij sarcastisch te wijzen op de duivel als hun echte vader. Hierop antwoorden de Joden: “We zijn niet onwettig geboren. We hebben maar één vader, God zelf.” De laatste clausule (“We hebben maar één vader, God zelf”) is hun reactie op de laatste beschuldiging van Jezus dat ze het nageslacht van de duivel waren.

Nu is het punt, dat aandacht vereist, dat de Joden in de eerstvolgende reactie twijfelen aan de legitimiteit van de geboorte van Jezus: “Hebben we niet gelijk als we zeggen dat u een Samaritaan bent en door demonen bezeten?” (vers 48). Dit is een andere manier om te zeggen: “Kijk, onze geboorte is niet onwettig; Die van jou is. We zeiden al die tijd dat je moeder voor je geboorte een relatie had met een Samaritaan. Vreemd genoeg zorgt “Johannes” er niet voor dat Jezus dit specifieke deel van hun beschuldiging ontkent. (d.w.z. in de verzen 49 e.v. ontkent Jezus bezeten te zijn, maar zegt niets over het eerste deel van hun beschuldiging over zijn onwettige geboorte). Dit geeft duidelijk aan dat Johannes erkende dat de Joden vanaf het begin ernstige twijfels hadden over de geboorte van Jezus en dat zijn onwil om enig antwoord van Jezus te citeren, om deze beschuldiging te ontkennen, bewijst dat Johannes erkende dat Jezus’ legitimiteit van geboorte werd betwist.

Bovendien hebben een hele reeks geleerden, waarvan de meest opvallende misschien wel Adolf von Harnackvide is: “Zu Lk 1:34-35”, in: Zeitschrift fr die Neutestamentliche Wissenchraft, ii, (1901), 53-7, betoogd dat de tekstanalyse onthult dat vers 34-35 van het evangelie van Lucas post-Lucan is, een interpolatie door een latere schrijver of redacteur. Vers 35 heeft een andere christologie (“Zoon van God”) dan die van de verzen 32-33 (“Zoon van de Allerhoogste”), wat een latere Hellenistische toevoeging aan een Joods verhaal suggereert. Zonder deze interpolatie verraadt de volgorde van het annunciatieverhaal een natuurlijke opvatting.